Çocuklarda Kalp Yetersizliği

Çocuklarda Kalp Yetersizliği

Konjestif kalp yetmezliği (KKY), kalbin vücudun metabolik ihtiyacını karşılayacak miktarda kanı pompalayamaması durumunda ortaya çıkan klinik tablodur.

Bu klinik tablo, kalbin pompalama fonksiyonu iyi ancak aşırı yüklenmesi (yapısal bir sorundan dolayı) ya da kalp kasının pompalama fonksiyonunun zayıflaması nedeniyle olabilir.

Nedenleri:

İki ana kategori de sınıflandırılabilir. Bebek ve küçük çocuklarda daha yaygın olan ilk kategoride kalp kasının pompalaması iyidir, ancak vücuda yeteri kadar kan gönderilemez. Akciğerlere çok fazla kanın gittiği, akciğerlerin ve sonunda kalbin taşımakta zorlandığı durumlarda ortaya çıkar. Bunlar genellikle doğuştan delik veya şantlardır. Bu durumda akciğerlerden kalbe zaten geri dönen kanın (oksijenden zengin) bir kısmı, tekrar akciğerlere ve sonunda kalbe geri döner. Bu tür lezyonların örnekleri şunlardır:

Patent duktus arteriozus, aort ile ana pulmoner arter arasında, tüm bebeklerin fetal yaşamda ihtiyaç duyduğu, ancak genellikle yaşamın ilk birkaç gününde kapanan bir kan damarıdır. Büyükse ve kapanmıyorsa, bebeğin akciğerlerine aşırı miktarda kan akışı olacaktır. Prematüre bebeklerde bu çok yaygın bir sorundur.

Akciğerlere aşırı kan akışına yol açan başka bir sorun, büyük bir Ventriküler Septal Defekt (VSD) veya kalbin iki alt pompalama odası (karıncıkları) arasındaki bir deliktir. Bu delik akciğerlere çok fazla kan akışına izin verecek kadar büyükse, kalbin vücuda kan pompalamak için çok daha fazla çalışması gerekiyor, dolayısıya konjestif kalp yetersizliğine neden olur. Bazı bebekler, kalpten çıkan iki ana arter arasında aortopulmoner pencere veya trunkus arteriozus gibi bağlantılarla doğabilir. Bu bebeklerde, akciğerlere çok fazla kan akışı riski altındadır.
Kalbin iki üst odaları (kulakçıklar) arasındaki delikler (Atriyal Septal Defekt, ASD), ne kadar büyük olursa olsun nadiren konjestif kalp yetersizliği ile ilgili sorunlara neden olur.

İkinci kategoride ise, kalp kasının normal miktarda kan pompalayacak kadar güçlü olmaması durumu vardır. Bu genellikle daha büyük çocuklarda görülmekle birlikte bebeklerde de görülebilir.

Bebeklerde bu tip konjestif kalp yetersizliğinin ana nedeni, kalbin sol tarafındaki yapıların çok küçük veya dar olmasıdır, dolayısıyla kanın akciğerlere geri dönmesi gecikir. Bu durum Kritik Aort Darlığında, Kritik Koarktasyonunda veya Hipoplastik Sol Kalp Sendromunda görülebilir.

Kalbin yapısının normal olduğu daha büyük çocuklarda, kalp kasının zayıflaması veya kardiyomiyopati, genellikle kalp kası enfeksiyonu (miyokardit) veya Kawasaki hastalığı nedeniyle oluşur ve konjestif kalp yetersizliğine yol açabilir.

Kardiyomiyopati bebeklerde de görülebilir ve ritim bozuklukları veya enfeksiyonlar gibi sorunlara bağlı olabilir.

Belirtileri:

Farklı yaşlardaki çocuklar için belirti ve semptomlar farklı olabilir:

Bebeklerde:

Kilo alamama: kalp işini yapmak için daha çok çalıştığı için daha fazla enerji kullanılır, artan ihtiyaç karşılanamadığı durumda ortaya çıkar.

Solunum güçlüğü: akciğerler sıvı ile dolar ve nefes almak için göğüs ve göbek kaslarını kullanır. Ciddi durumlarda, kalp o kadar hızlı pompalar ki, göğsün yüzeyinde kalp atımını kolayca hissedebilir ve hatta görebilir (taşipne ve taşikardi).

Beslenme güçlüğü çekebilir, diğer bebekler kadar hızlı veya yeterince yemek yemeyebilir. Beslenme için gereken fazla iş nedeniyle beslenme esnasında daha çok terleyebilirler.

Karaciğer büyüyebilir (hepatomegali) ve daha kolay palpe edilebilir (hissedilebilir), gözlerde, sırtta veya ayaklarda şişlik (ödem) olabilir.

Bu belirtiler genellikle bebek doğar doğmaz ortaya çıkmaz. Bunun nedeni, tüm bebeklerin ilk doğduğunda akciğerlerindeki basınçlarının yüksek olmasıdır. Akciğerlerdeki basınçların normale dönmesi iki günden sekiz haftaya kadar sürebilir, dolayısıyla yaşamın ilk bir iki haftasında tüm bebekler için beklendiği gibi beslenebilir ve büyüyebilir çünkü akciğerlerdeki yüksek basınçları akciğerlere aşırı kan akışını önleyecektir.

Büyük Çocuklarda:

Efor Kapasitesi Azalması: Akranlarına göre daha çabuk nefes darlığı çekerler ve daha sık dinlenmeye ihtiyaç duyarlar. Merdiven çıkma veya yürüyüş gibi minimum eforla bile nefes darlığı meydana gelebilir.

Efor esnasında bayılma

İştahsızlık, kilo alamama veya kilo kaybı

Kalbi dinlerken galo ritmi (at nalı sesi)

Karaciğer büyüyebilir (hepatomegali) ve daha kolay palpe edilebilir (hissedilebilir), gözlerde veya ayaklarda şişlik (ödem) olabilir.

Göğüs ağrısı

Çarpıntı (hızlı ve/veya düzensiz kalp atışı)

Baş dönmesi

Senkop (bayılma)

Büyük çocuklarda kalp yetersizliği bulgularını belirlemek daha zor olabilir, efor kapasitesindeki değişiklik veya bulguların zamanla ilerlemesine bakmak da önemlidir.

Tanısı:

Konjestif kalp yetersizliği klinik bir tanıdır. Bulguları, tanı için önemli ipuçlarıdır. İyi bir fizik muayene çok önemlidir.

Elektrokardiyogram, kalp boşluklarının genişleyip genişlemediğini ve kalp yetersizliğine neden olabilecek bazı doğumsal kalp hastalıklarına veya ritim bozukluklarına işaret edip edemeyeceğini belirlemeye yardımcı olabilir.

Göğüs röntgeni, kalbin büyümüş olup olmadığını ve akciğerlerde fazladan kan akışı veya sıvı olup olmadığını belirlemek için çok yararlı olabilir. Bu, konjestif kalp yetersizliğinin ilerlemesini belirlemede çok önemli olabilir.

Büyük çocuklar için bazı durumlarda kalp yetmezliğinin ilerlemesini izlemek için kademeli bir egzersiz testi de kullanılabilir.

Ekokardiyogram, kalbin yapısal sorunlarının teşhisini doğrular ve kalp kasının işlevini değerlendirmede kullanılabilir.

Kalbin işlevini daha detaylı araştırmak için bazen kalp kateterizasyonu yapılması gerekebilir.

Bazı büyük çocuk ve ergenlerde kardiyak MRI, kalp fonksiyonunu ve yapısını değerlendirmek için yapılması gerekebilir.

Tedavisi:

Tedavi yaşa ve hastalığın türüne göre değişebilir:

Ritim problemi gibi tedavi edilebilir bir neden varlığı, bazı ilaçlar veya girişimsel işlemler gerektirebilir.

VSD olan bebeklerde medikal tedavi, deliğin kendiliğinden küçülmesine veya kapanmasına izin vermek veya bebeğin kalp ameliyatından önce büyümesi için biraz zaman tanımak için geçici bir çözüm olarak kullanılabilir.

Aortopulmoner pencere, trunkus arteriozus veya hipoplastik sol kalp sendromu gibi daha kompleks sorunlarda, ameliyat gereklidir, günümüzde çoğu merkezde ameliyatı ilk haftalarda yapılır.

Bazı kompleks doğuştan kalp hastalıkları ameliyat edilemez ve kalp nakli tek seçenek olabilir. Kalp kasları zayıf olan büyük çocuklarda, ilaç tedavisi kalbin iş yükünü azaltarak iyileşmesine zaman tanıyabilir, ancak bu çocukların bazılarında eninde sonunda nakile ihtiyaç olacaktır.

Tedavide Ventriküler Destek Cihazları veya Total Yapay Kalp gibi cihazları da kullanmak gerekebilir. Bu cihazlar, bir donör kalbin transplantasyon için uygun hale gelmesini beklerken veya transplant için uygun olmayan hastaları desteklemek için hastaları stabilize etmeye ve desteklemeye yardımcı olabilir. Destek terapisi, bazı hastalar için kalp nakline bir alternatif olabilir.

Kullanılan ilaçlar:

Böbreklerin akciğerlerdeki fazla sıvıyı atmasına yardımcı olan furosemid gibi bir diüretik (Lasix), genellikle hem bebeklerde hem de daha büyük çocuklarda verilen ilk ilaçtır.

Bazen ACE inhibitörü (Kaptopril) gibi kan basıncını düşüren ilaçlar veya daha yakın zamanda beta blokerler (Propranolol, kalvediol vs.) kullanılmıştır. Teorik olarak, kan basıncını düşürmek, pompalaması gereken basınç miktarını azaltarak kalbin iş yükünü azaltacaktır.

Bazen kalbin daha iyi kasılmasına yardımcı olmak ve kanı daha verimli bir şekilde pompalamaya yardımcı olmak için Digoxin adı verilen bir ilaç kullanılır.

Kilo alımı, özellikle bebekler için büyük bir sorun olduğundan, yüksek kalorili mama veya takviye edilmiş anne sütü vermek, ihtiyaç duydukları ilave beslenmeyi sağlamaya yardımcı olabilir.

Bazen bebeklerin doğrudan burundan mideye giden, nazogastrik bir beslenme tüpü aracılığıyla beslenmeye ihtiyacı olabilir. Bu, büyümek için gereken ilave kalorileri tüketmelerini önlemek için çok çalışan veya beslenmekten çok yorulan bebekler için iyi bir seçenektir.

Ağır kalp yetersizliği olan daha büyük çocuklarda da, normal aktivitelerini yapmalarını sağlayacak miktarda kalori ve enerjiyi sağlamak için nazogastrik beslemeden yararlanabilir.

Oksijen vermek, büyük VSD’ li bebeklerde akciğerlere kan akışını artırabilir, ancak kalp kasılması zayıf olan çocuklarda faydalı olabilir.

Prognozu:

Tüm sonuçlar nedene bağlıdır. Konjestif kalp yetersizliği, kalbin düzeltilebilen yapısal bir probleminden kaynaklanıyorsa, sonuç mükemmeldir.

Delikleri küçülen veya cerrahi olarak kapatılan büyük VSD’ li bebekler normal bir yaşam sürdürebilmektedir. Daha karmaşık doğumsal kalp hastalığı olan bebeklerin ise değişken sonuçları olabilir.

Kardiyomiyopatili büyük çocuklar, kardiyomiyopatinin nedeni geri döndürülebilir olmadığı sürece ilerleme eğilimindedir.

Kalp yetersizliğini yönetmenin anahtarı, doğru tanı koymak, bir kardiyologla yakın takip yapmak ve günlük olarak reçete edilen ilaçları almaktır.